VIÐAUKI – FYRRUM FORMENN OG FORYSTUMENN HAFA ORÐIÐ:

„Starfsemi Iðnaðarmannafélagsins var í rauninni vel upp byggð, deildarskipt eftir iðngreinum og hafði þá hver deild með kjaramálin að gera. Þetta fannst okkur þá mjög gott. Við unnum allir saman og náðum góðum árangri.

Það gengu allir meistarar í Meistarafélag og sveinar í Sveinafélagið (FBH). Ég tók strax þátt í Meistarafélaginu og það fór allvel af stað. Það kom brátt í ljós að þeir sem fóru í stjórn höfðu öðlast mikla reynslu og þekkingu á félagsstörfum í Iðnaðarmannafélaginu. Þeim fórst þetta vel úr hendi og leystu byrjunarvandamálin. Ég held ég geti sagt að ég hafi verið ánægður með þróun mála þegar þetta fór af stað.

Þegar þetta var komið vel í gang þá fannst mér að ég væri búinn að leggja fram minn skerf til Iðnaðarmannafélagsins. Eftir að ég hafði verið formaður Iðnaðarmannafélagsins í 3 ár, þá ákvað ég að draga mig alveg út úr félagsmálunum og fara að helga mig hinu raunverulega starfi. En hlutirnir fara ekki alltaf eins og maður áætlar, því þegar kom fram á árið (1968) og það þurfti að fara að taka á ýmsum málum, þá varð ég að gera upp hug minn. Það tók að hvessa í samskiptum sveina og meistara, kjarasamningar og málefnasamningur voru í smíðum og skrifstofa var þegar í gangi á þessum tíma. Ritarinn sem hafði verið kjörinn í stjórn Meistarafélagsins hætti við þátttöku svo að ég var fenginn til að hlaupa í skarðið fram að næsta aðalfundi. Síðan líður þarna eitt ár. Félagið hafði engan framkvæmdastjóra heldur var rekin sameiginleg skrifstofa félaganna sem mælingastofa. Eftir þetta fyrsta ár þá er það komið á daginn að leiðir þessara félaga þurftu að skilja og ekkert óeðlilegt við það.

Stefán Rafn var formaður Meistarafélagsins á þessum fyrstu árum eins og allir vita. Þá varð það hans að leysa það ákvæði í lögum félagsins að hafa opna skrifstofu og ráða framkvæmdastjóra. Það var þá sem hann fór að þreifa fyrir sér um starfskraft í þetta og stakk þá upp á því að ég tæki þetta að mér. Ég tjáði honum að ég hefði haft í huga að koma ekki meira nálægt félagsmálum í bili. Ég var búinn að gera mér grein fyrir því að annaðhvort var að hætta alveg og snúa sér að sínum störfum eða hætta við smíðarnar og fyrirtækjarekstur og helga sig alveg félagsstarfinu, því þetta tvennt fór ekki saman. Svo eftir nokkra umhugsun og viðræður við stjórnina tók ég þá ákvörðun að hefja störf hjá Meistarafélaginu og reka þessa skrifstofu eins og til var ætlast. En það varð nánast að byrja alveg frá grunni. Þetta var upphafið að ferli mínum sem framkvæmdastjóri Meistarafélagsins.“

„Ég held að Meistarafélagið hafi alla tíð staðið vel í stykkinu sem hagsmunaaðili fyrir meistarana í bænum og ég held að meisturum hafi alla tíð tekist að veita bæjarfélaginu og bæjarbúum þá þjónustu eins og best verður á kosið á sviði byggingaframkvæmda, örugglega ekki lakari en í nærliggjandi byggðarlögum. Sem sönnun þess má benda á að félagarnir hafa haslað sér völl á vinnumarkaði í Reykjavík, þeim stóra markaði svo ég held að hafnfirskir meistarar hafi staðið sig vel. Þeir hafa held ég alveg fengið sinn skerf af kökunni.“

„Það er allavega hægt að fullyrða að kveikjan að stofnun Meistarafélagsins vaknaði hjá Iðnaðarmannafélaginu og breyttar aðstæður gerðu það nauðsynlegt að gæta hagsmuna okkar vegna skiptingar í atvinnusvæði. Ég held að skiptingin hafi verið við Hraunsholtslæk, ef ég man rétt. Við töldum okkur eiga fullan rétt hér á svæðinu og það er ekki hægt að segja að það hafi orðið bein átök. En það kom fyrir að það þurfti að bregðast hart við og þá var gott að hafa góða menn við hliðina á sér sem vissu hvað mátti gera og hvað ekki. Það er oft gott og nauðsynlegt að hlaupa af sér hornin en þetta gekk allt nokkuð vel.“

„Ég man það varla. Ég held í 3 eða 4 ár en svo varð Ólafur Pálsson formaður og tók við þessu með framkvæmdastjórastarfinu. Það var held ég í 2 eða 3 ár en þá en þá kom ég inn í formennskuna aftur því mönnum fannst ekki rétt að sami maðurinn væri bæði formaður og framkvæmdastjóri og það er þannig enn í dag. Þannig var verið að þreifa sig áfram og ég varð því formaður á ný. En reynslan hefur sýnt að stofnun beggja félaganna, Sveinafélagsins (innsk. FBH) og Meistarafélagins, var nauðsyn því alltaf er verið að setja nýjar reglugerðir og reglur um þessi mál og stéttirnar verða að gæta hagsmuna sinna. Þessi þróun hefur orðið til þess að það eru ekki allir iðnaðarmenn í Iðnaðarmannafélaginu. Við vorum flestir félagar þar yfir 300...“

„Ég vil nefna það á þessum 20 ára tímamótum að skrifstofan er búin að vera opin allan tímann, alla daga vikunnar allt árið og það verður að teljast nokkuð kraftaverk að það skuli hafa tekist. Þarna hefur verið hægt að halda úti starfsmönnum sem hafa verið til ráðgjafar fyrir iðnaðarmenn ekki síst meistarana. Þarna hefur Ólafur Pálsson borið hitann og þungann í mörg ár. Hann var á sama tíma bæði inni í bygginganefnd og skipulagsnefnd bæjarins og þetta allt saman er skylt hvað öðru og hagkvæmt að vera inni víða og það kom félögunum óneitanlega til góða. Ólafur var líka í stjórn Landssambands iðnaðarmanna og það var ekki síst til góða fyrir meistarana. Og á þeim tíma sem Ólafur var formaður Meistarafélagsins þá kom líka til góða að hann var í stjórn Meistarasambands byggingarmanna. Ég lenti þar líka í stjórn á sínum tíma. ... Þegar maður lítur til baka held ég að það hafi verið styrkur fyrir hafnfirska iðnaðarmenn að það hafa margir góðir menn verið reiðubúnir að leiða málin í samtökum iðnaðarmanna fyrr og síðar. Svo vil ég geta þess, að þegar á heildina er litið hefur það verið mikils virði að samvinna á meðal iðnaðarmanna í bænum, eftir því sem ég best veit, hefur verið afar góð. Þetta hefur verið samhentur hópur yfirleitt.“

„Ég hafði nú alltaf haft áhuga á félagsstörfum, hafði verið í Lionshreyfingunni og ýmsu öðru. Sumum fannst að það þyrfti að gefa Meistarafélaginu nýtt blóð, þá höfðu þeir Stefán Rafn og Ólafur Pálsson verið formenn við stjórnvölinn 17–18 ár við góðan orðstír og ég held að þeir hafi báðir verið sammála því að það þyrfti að blása í glæðurnar. Ég tók við starfi Stefáns í mars 1986, á miðju tímabili hans. Þá má kannski segja að Jóhann Egilsson sem var útibússtjóri Iðnaðarbankans hafi hvatt mig í þetta starf, en hann hafði alltaf átt gott og náið samstarf við félagið, sem í þá daga var með skrifstofu í sama húsi og bankinn. Það voru ýmsir sem voru á þeirri skoðun að það ætti að sameina meistarafélagið félögunum í Reykjavík. Þar sem menn vissu að ég var mikill Hafnfirðingur í mér þá væri sennilega best að beita mér í þessu máli, þá gaf ég kost á mér til formanns eftir að hafa verið varaformaður í nokkur ár.“

„Það voru nokkuð skiptar skoðanir innan stjórnar hvort kaupa ætti tölvur. Það var svo skrýtið með mig, að þótt ég kunni ekki mikið á tölvur og hristi oft hausinn yfir öllum þessum tölvumálum, þá var ég fyrsti maður til að samþykkja tölvukaup og taldi að ekki ætti að standa á móti nýjungunum og tækninni. Það pirraði mig að það ætti að fara að taka fé úr félagssjóði til tölvukaupa sem ekki var einhugur um svo ég ákvað að borga þetta, og lét þess getið síðar að þetta væri í minningu föður míns, hann hafði verið í þessu félagi.“

„Við tókum fljótt upp þá stefnu, þar sem við áttum þess kost, að troða , eins og ég kallaði það, mönnum í nefndir og ráð á vegum iðnaðarins. Félagið var aðili í Landssambandi iðnaðarmanna, og Meistara- og verktakasambandi iðnaðarmanna og þar sem við áttum þess kost að koma mönnum inn þar gerðum við það. Þetta kallaði að sjálfsögðu á aukna vinnu, ekki síst Atla og við þurftum að sjálfsögðu að sinna mörgum fundum og eftir marga þeirra þurftum við að skila álitsgreinum og slíku og ég held að við höfum sinnt þessu nokkuð vel.“

„ ... meðal annars vorum við með okkar lífeyrissjóð, Lífeyrissjóð byggingarmanna í Hafnarfirði þar sem ég lenti fljótt í stjórn og var þar formaður nokkuð lengi. Hann sameinaðist á síðasta ári (1997) fleiri sjóðum, ég taldi að þótt hann gengi vel þá væri hann of lítill og viðkvæmur fyrir skakkaföllum. Einnig tók ég að sjálfsögðu þátt í starfi Meistara- og verktakasambandsins og Landsambands iðnaðarmanna. Þá voru alltof mörg sambönd og mér blöskraði þetta alveg. Ég man eftir því að við Atli lentum á fundi hjá Landssambandinu og þá lagði ég til að nú ætti að segja upp öllu starfsfólki og félögin sameinuðust. Fólk leit á mig eins og ég væri snarruglaður. En viti menn, menn fóru að skoða þessi mál fljótlega og Samtök iðnaðarins eru stofnuð eftir þetta. Það voru hvort eð er allir að vinna að sama máli.“

„Við höfum rekið saman mælingarstofu við og Félag byggingariðnaðarmanna í Hafnarfirði. Þetta gekk allt stórslysalaust en auðvitað var oft bullandi ágreiningur um það hvort menn ætluðu að vera sveinar eða meistarar. Það gekk ekki að menn væru sveinar á daginn en meistarar á kvöldin. Við vildum líka meina það að það ætti að mæla fyrir alla hvort sem þeir væru sveinar eða meistarar, en Sveinafélagið taldi að ekki ætti að mæla hjá sveinum í aukavinnu. Mælingarnar hafa að sjálfsögðu batnað með tímanum eftir því sem meiri reynsla fæst. Þetta kerfi er mjög gott þrátt fyrir að menn tali um uppmælingaraðal, þá finnst vart betra kerfi.“